Greinargerð Seðlabanka Íslands um debetkortaviðskipti
Hér er birt greinargerð Seðlabanka Íslands um debetkortaviðskipti á Íslandi
sem lýsir færsluflæði og uppgjöri debetkortaviðskipta. Greinargerðin tekur
einkum til eftirfarandi atriða:
1. Að greina hvernig færsluflæði og
uppgjör í debetkortaviðskiptum fer fram um þessar mundir og hvaða þjónustuaðilar
eiga aðkomu að málinu.
2. Að draga fram þau meginsjónarmið sem leggja ber
til grundvallar við mótun á framtíðarfyrirkomulagi á þessu sviði
greiðslumiðlunar.
3. Að huga að eðlilegri hlutverkaskiptingu aðila og
samspili við önnur mikilvæg greiðslumiðlunar- og uppgjörskerfi án þess þó að
reyna að segja fyrir um eða hafa áhrif á þróun markaðarins og þeirra
viðskiptalegu ákvarðana sem m.a. móta þróun hans.
Greinargerðin er
þannig uppbyggð að á eftir inngangi er fjallað stuttlega um helstu ábendingar
sem fram koma í henni. Í 3. kafla er greint frá ýmsum breytingum á umgjörð
debetkortaviðskipta frá því að þau hófust í ársbyrjun 1994. Í 4. kafla er lýst
færsluflæði í debetkortaviðskiptum, þ.e. frá því að færsla verður til í búnaði
söluaðila og þar til að kemur að endanlegu uppgjöri í stórgreiðslukerfi
Seðlabankans. Í 5. kafla er fjallað um uppgjörsferlið og fyrirkomulag á greiðslu
þóknunar til færsluhirðis. Í lokakaflanum er að finna ýmsar ábendingar.
Með greinargerðinni fylgir einn viðauki. Í honum er lýst öllum leiðum
sem heimildarfærslur og uppgjörsfærslur berast eftir frá söluaðilum og í
heimildargjafakerfi og debetkortakerfi RB.
Greinargerðin er ítarlegri
en að var stefnt í upphafi. Í fyrsta lagi kom í ljós að aldrei hefur verið tekið
saman heildstæð lýsing á færsluflæði og uppgjöri í debetkortaviðskiptum. Í öðru
lagi er hér um að ræða sérhæft málefni sem fámennur hópur starfsfólks hjá þeim
aðilum sem sinna greiðslumiðlun þekkir til hlítar en aðrir eingöngu að hluta til
eða alls ekki og ástæða er til að miðla þeirri þekkingu. Í þriðja lagi hafa
orsakir/upptaka ýmiss konar útfærsluatriða/verklags í debetkortaviðskiptum
fallið í gleymskunnar dá en full ástæða er til að halda þeim til haga.
Innleiðing tilskipana 2007/64/EB og 2009/110/EB í íslenskan rétt leiðir
af sér aukna samkeppni á sviði greiðsluþjónustu hér á landi og á öllu Evrópska
efnahagssvæðinu. Í kjölfar breyttrar lagaumgjarðar er ekki aðeins líklegt að
nýir innlendir aðilar muni hefja starfsemi á þessu sviði, heldur mun aukin
samkeppni koma erlendis frá.
Auk breytinga á lagaumhverfinu er mjög ör
þróun á vettvangi tæknilegra lausna og einstakir markaðs- og þjónustuaðilar
stunda í auknum mæli viðskipti yfir landamæri. Ný löggjöf opnar fleiri aðilum
aðgengi að greiðslumiðluninni eða tilteknum þáttum hennar. Gæta þarf þess að
þeir sem aðkomu eiga hafi til þess tilskilin leyfi fjármálaeftirlita og að
starfsemi þeirra rúmist innan tilskilinna starfsleyfa.
Með sama hætti
þarf Seðlabankinn að fylgjast náið með framþróun mála og fjárfesta í aukinni
þekkingu á þessum vettvangi greiðslumiðlunarinnar
Sjá skýrsluna hér
(birt 27. mars 2012):